بر اساس گزارش بخش محیط زیست سایت دکتر حسین ناصری و به نقل از ایرنا ، استان چهار فصل لرستان با وسعت یک وهفت دهم درصد مساحت کشور دارای تنوع زیستی بسیار بالایی است به طوریکه ۲۵ درصد تنوع زیستی کشور شامل ۳۶۸ گونه جانوری و یک هزار و ۷۰۰ گونه گیاهی در این استان شناسایی شده است.

 

 ۱۵۰ گونه اندمیک گیاهی در لرستان شناسایی شده که از این تعداد پنج گونه جانوری شامل وزغ لرستانی ،سمندر لرستانی و سه گونه ماهی کور غار به عنوان گونه های جانوری اندمیک در ثبت جهانی شده است.

 

 کل (پازن کوهی)، بز، خوک وحشی، پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای، کفتار، گرگ، روباه معمولی، خرگوش، تشی، گربه وحشی، دلیجه، کلاغ نوک سرخ، کرکس، سارگپه پا بلند، عقاب طلایی، شاهین، بالابان، کبوتر چاهی، انواع سهره‌ها، شاه بوف، کبک، تیهو، کبوتر جنگلی، قمری، چرخ ریسک بزرگ، سنگ چشم خاکستری، کمر کلی، کمر کلی کوچک، چکاوک مهمترین گونه های جانوری این استان هستند.

 

یکی از گونه های مهم جانوری لرستان پلنگ ایرانی است که این استان را به یکی از کانون های مهم این جاندار تبدیل کرده است.

 

پلنگ ایرانی به لحاظ فیزیکی بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» آی‌یوسی‌ان قرار دارد.

 

اندازه‌ها و رنگ پوشش بدن در مناطق مختلف در گستره پراکنش پلنگ در ایران، تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند ولی عموما طول بدن آن‌ها بین ۱۱۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر و طول دم نیز از ۶۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر متغیر است.

 

ارتفاع بدن این گونه بین ۴۵ تا ۷۰ سانتیمتر و وزن آن‌ها در حدود ۳۵ تا ۹۰ کیلوگرم است.

 

این حیوان دارای جثه‌ی بزرگ، بدنی عضلانی و قابل انعطاف، سری پهن، دست و پایی کوتاه و پنجه‌های قوی است. سطح بدن پوشیده از موهای نرم و کوتاهی به رنگ کرم نخودی است که در قسمت‌های زیرین بدن کم‌رنگ‌تر می‌شود.

 

پلنگ ایرانی به عنوان یک گونه جانوری چتر در محیط زیست بسیار تأثیرگذار است که اکنون در معرض تهدیدهای چون شکارهای غیرمجاز و خشکسالی های مداوم قرار دارد.

همچنین از بین رفتن زیستگاه ها بر اثر جاده سازی و ورود عشایر به زیستگاه های پلنگ از دیگر عوامل تهدید این گونه جانوری به شمار می روند.

با توجه به این موضوع که آمار دقیقی از تعداد پلنگ استان لرستان در دست نیست بنابراین انتخاب استان به عنوان پایلوت پلنگ می تواند کمک شایان توجهی در این زمینه کند.

 

لرستان قلمرو زیستگاه های پلنگ ایرانی

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در سال های اخیر گونه‌ های نادر و ارزشمند گربه سان بزرگ جثه و انواع حیات ‌وحش و جمعیت طعمه خوار و گونه ‌های پستانداران شاخص در سطح زیستگاه ها به ویژه در منطقه حفاظت شده اشترانکوه افزایش یافته است.

مهرداد فتحی بیرانوند با تاکید بر مشارکت همگانی برای حفاظت از قلمرو گونه پلنگ در لرستان گفت: مردم محلی باید در حفاظت از گونه نادر پلنگ ایرانی و خرس قهوه ‌ای مشارکت جدی‌ تری داشته باشند چراکه طی سه سال اخیر زحمات زیادی برای تقویت وضعیت حیات و قلمرو این گونه ها کشیده شده است.

وی ادامه داد: انتظار می ‌رود همه مردم نسبت به حفظ حیات ‌وحش و محیط‌ زیست خود اعتقاد راسخ داشته باشند و روستائیان پس از رؤیت و ورود گونه پلنگ به نزدیکی روستاها و هر نقطه دیگری از منطقه از هرگونه اقدام خودسرانه و بدون تدبیر بپرهیزند و در اسرع وقت برای اطلاع‌ رسانی به مسئول محیط ‌زیست منطقه و محیط‌ بانان اقدام کنند.

مدیرکل حفاظت محیط ‌زیست لرستان با یادآوری اینکه گونه پلنگ برای انسان و روستائیان خطری ندارد، افزود: این‌ گونه ها برای بزرگ کردن قلمرو در نقاط دیگری به ‌غیراز زیستگاه خود جولان می ‌دهند.

فتحی بیرانوند بیان کرد: برابر قانون و دستور قضایی با افراد خاطی که منجر به از بین رفتن پلنگ می شوند، برخورد قاطع می شود.

به گفته وی شکار این گونه‌ های نادر طبق قانون قضایی از یک تا پنج سال حبس به دنبال دارد و متخلف جریمه‌ ای برابر ۱۲۰ میلیون تومان را متحمل می شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: با توجه به پراکنش پلنگ در همه عرصه های طبیعی استان چند بار از سازمان حفاظت محیط زیست درخواست کرده ایم که لرستان را به عنوان پایلوت پلنگ معرفی کند.

وی ادامه داد: انتخاب لرستان به عنوان پایلوت پلنگ نقش مهمی در انجام مطالعات کارشناسی شده در مورد زندگی این جاندار دارد.

به گفته فتحی بیرانوند در صورت انتخاب لرستان به عنوان پایلوت پلنگ با ورود تجهیزاتی مانند حلقه گذاری الکترونیکی برای کنترل جمعیت می توان به تعداد قلاده پلنگ و مشکلات پیش روی آنها پی برد.

وی اظهار داشت: پلنگ به دلیل اهمیتی که در تعادل بخشی به هرم غذایی دارد باید مورد حفاظت قرار گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان همچنین گفت: یکی از پیامدهای از بین رفتن پلنگ طغیان گونه های جانوری مانند گراز است که خسارت های فراوانی به دامداران وکشاورزان وارد می کند اما زمانی که پلنگ به تعداد کافی وجود داشته باشد تعادل گونه های جانوری حفظ می شود.

وی افزود: وجود اسلحه در جامعه عشایری و قطع زیستگاه ها به واسطه ایجاد بدون مطالعه جاده ها و ورود عشایر به زیستگاه پلنگ به منظور چرای دام ها از دیگر عواملی است که زندگی پلنگ را با خطر مواجه می کند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان افزود: طبق قراردادی که با یکی از شرکت های بیمه ای منعقد شده پلنگ بیمه است و در صورتی که خسارتی به دامدار یا کشاورزی وارد کند مطالبات آنها پرداخت می شود.