به گزارش سایت رسمی دکتر حسین ناصری،به نقل ازگروه محیط زیست خبرگزاری فارس کوهنوردان حرفه‌ای می‌گویند دیدن زباله در طبیعت همیشه برای شان ناراحت کننده است، اما چشم بستن بر انبوه زباله‌هایی که در مسیر صعود به دماوند می‌بینند درد فزاینده‌ای برای شان دارد. امسال با شیوع بیماری کرونا و ممنوع شدن استفاده از سالن‌های سرپوشیده و همچنین مسدود شدن برخی مسیر های کوهنوری استقبال صعود از قله دماوند توسط افراد نابلد کوهستان رکورد بی سابقه ای را تجربه کرده است.«رضا زارعی»رییس فدراسیون کوهنوردی در گفت و گوی پیش رو از پیامدهای منفی حضور این کوهنوردان مبتدی گفت و راهکارهایی برای صیانت از سلامت اکوسیستم دامنه و قله بام ایران را برای‌مان روی دایره ریخت.*** فصل صعود به قله دماوند به اتمام رسیده است اما به نظر می رسد کارگروه های حفاظت و صیانت از این سرمایه ملی به تازگی دست به کار شده اند. آمارهای شان نشان می‌دهد که با توجه به حضور بیش از ظرفیت کوهنوردان در ماه‌های گذشته برای پاکسازی کوهستان با مشکلات بیشتری نسبت به سال های گذشته رو به رو هستند. برخی از کارشناسان می‌گویند فقدان نظارت بر گروه‌های صعود کننده باعث بی سامانی و البته پیامدهای منفی مانند انباشت زباله در مسیر صعود شده است. این را قبول دارید؟
- بله، امسال با توجه به پاندمی بیماری کرونا و در پی محدودیت‌های اعمال شده برای حضور در اماکن سرپوشیده استقبال مردم برای رفتن به طبیعت و البته صعود از دماوند چشمگیر شد.کار به جایی رسید که دیگر اسم آن را نمی‌توانستیم استقبال و اشتیاق بگذاریم. در واقع با نوعی هجوم بیش از ظرفیت رو به رو شدیم. همان طور که اشاره شد بیشتر این گروه‌ها تحت نظر فدارسیون یا انجمن‌های حرفه‌ای و ثبت شده کوهنوردی نبودند.
*** یعنی افراد زیادی قصد صعود به قله را داشتند که فاقد صلاحیت آن بودند؟
بله، دقیقا همین طور است. این افراد حتی با ابتدایی‌ترین قوانین کوهنوردی نیز آشنا نبودند و همین باعث شد امسال در پایان فصل صعود شاهد خسارت‌های بیشتری به محیط زیست این کوهستان بی‌نظیر باشیم.
***طبق گزارش‌های انجمن‌های کوهنوردی دماوند بیشتر این گروه‌های غیر حرفه‌ای مسیر جبهه جنوبی را برای صعود انتخاب می‌کنند و حالا در همین معبر شاهد تخریب بیشتر محیط زیست این پهنه هستیم.دلیل استقبال از این مسیر چه بوده‌است؟
مسیر جبهه جنوبی از جایی در قلب شهرستان رینه آغاز می‌شود. محلی‌های این شهرستان ذی نفع حضور گردشگران و همچنین صعود کنندگان به دماوند هستند. به همین دلیل پذیرایی از گردشگران در این شهرستان با امکانات بیشتری فراهم شده است. البته همچنان ساده بودن این مسیر نسبت به 3 جبهه صعود دیگر دلیل مهم استقبال بیشتر کوهنوردان از این مسیر است. اما چند سالی است که با حضور کوهنوردان غیر حرفه‌ای صعودکنندگان اسم و رسم دار دیگر از این جبهه برای رسیدن به قله راهی نمی‌شوند.***توریستی شدن دامنه کوهستان‌های بزرگ در فقدان نظارت‌های ساماندهی شده می‌تواند زنگ خطری برای محیط زیست آن منطقه باشد. آیا اراده‌ای برای گسترش پیدا نکردن این روند در جبهه‌های دیگر صعود وجود دارد؟
ببینید این برای ما روشن است که با حضور گروه‌های کوهنوردی آموزش ندیده و ناشی، اکوسیستم و طبیعت این منطقه بکر به خظر افتاده است.دامنه کوه دماوند در سال‌های گذشته با معضلات عدیده‌ای مانند چرای بی رویه دام و ساخت و ساز های غیر قانونی رو به رو بوده است و حالا حضور بیش از ظرفیت گردشگرانی که به نام کوهنورد و صعود کننده به این منطقه می‌آیند به شدت برای ما نگران کننده است.این طور نیست که آمار حضور آن ها را رصد نکنیم و نسبت به آن بی اعتنا باشیم. اما واقعیت این است که فدراسیون کوهنوردی و البته انجمن های صیانت از دماوند در این زمینه تنها و دست خالی هستند. ما نمی‌توانیم برای پیشگیری از حضور این افراد آموزش ندیده اقدام اجرایی داشته باشیم. تنها کاری که از ما بر می‌آید این است که دلخوش به فرهنگ سازی هایی باشیم که البته می‌دانیم در شرایط صعود گوش این افراد به آن ها بدهکار نیست. الان شهرداری رینه در مبدا ورودی از کوهنوردان عوارض دریافت می‌کند.جامعه محلی این منطقه از دیرباز شغل دامپروری داشته و دارند ولی با شرایط منطقه‌ای در بسیاری از ماه‌های سال بیکار و بی درآمد هستند. به همین منظور از حضور جمعیت گردشگران برای فروش محصولات رسمی و سنتی خود استقبال می‌کنند. شما می‌دانید وقتی پای گردشگران با هر عنوانی به منطقه‌ای بکر باز می‌شود اگر نظارت یکپارچه و دقیقی صورت نگیرد طولی نمی‌کشد که طبیعت آن و اکوسیستم آن منطقه به خطر می‌افتد. این همان اتفاقی است که ما در دماوند شاهد آن هستیم و هشدار آن را به مسئولان عزیزمان می‌دهیم تا دلسوزانه به میدان بیایند و از تخریب این جبهه صعود پیشگیری شود.
***مخابره تصاویر انباشت پسماند صعود کنندگان در مسیر جبهه جنوبی و انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی احتمال مسدود شدن این معبر کوهستانی را بر سر زبان ها انداخته است. آیا چنین راهکاری مورد تایید فدراسیون کوهنوردی هست؟
طبیعتا با حضور بی سابقه کوهنوردان در مسیر جبهه جنوبی امسال بیش از سال‌های گذشته شاهد انباشت پسماند این افراد در کوهستان بوده‌ایم. بخش عمده این پسماند از نوع زباله های تجزیه ناپذیر هستند و می‌دانیم بعضا هزاران سال طول می‌کشد تا این مواد در طبیعت جذب شوند و همین موضوع حیات گونه های گیاهی و جانوری و اکوسیستم این منطقه را با خطرات جبران ناپذیری همراه می‌کند. تمام تلاش ما در طول این سال ها در این بوده است که با فرهنگ سازی و آموزش از جاماندن پسماند صعود کنندگان پیشگیری کنیم.در انجمن‌های کوهنوردی که مورد تایید فدراسیون کوهنوردی هستند نه تنها شرکت کنندگان از به جا گذاشتن پسماند در طبیعت کوهستانی منع و برحذر می‌شوند بلکه طی آموزش‌هایی آنها را تشویق به جمع‌آوری پسماند دیگر کوهنوردان می‌کنیم تا این زباله های به جا مانده در کوهستان را با خود به دامنه کوه حمل کنند. مسدود کردن جبهه جنوبی یک راهکار حرفه ای نیست. به هر حال این مسیر از معبرهای مهم صعود به بام ایران است. چند جان پناه و ایستگاه برای خدمات رسانی به کوهنوردان در آن تعبیه شده است و در شرایط سخت کوهستانی ایجاد چنین امکاناتی در دیگر مسیرها به آسانی و در زمان کم میسر نمی‌شود.با اعمال سخت گیری‌های بیشتر بر گروه‌های کوهنوردی در مبداء ورودی رینه می‌توان تا حدود زیادی از تخریب مسیر این جبهه صعود پیشگیری کرد. صحبت از شبکه‌های مجازی شد.همین جا باید اشاره کنم که صعود به دماوند برای برخی از کاربران این شبکه ها تبدیل به ابزاری برای خودنمایی شده است. اطلاع داریم که بسیاری از افرادی که به قله صعود کرده‌اند خود را با قاطر و ماشین‌های شاسی بلند به ارتفاعات بالا رسانده‌اند و در صفحه های مجازی شان اعلام کرده‌اند که موفق به صعود شده‌اند. همه این ها نیاز به فرهنگ سازی و البته نظارتی دقیق تر دارد که امیدواریم با همکاری بین نهادها و سازمان‌ها و همچنین انجمن‌های حامی محیط زیست روند این رفتار ها در جامعه مان به جای صعودی شدن نزولی شود.***در اواسط خرداد ماه امسال اعلام شد که از ورود به مسیر صعود رینه پیشگیری می شود.در این بازه زمانی کارگروه هایی از سوی فدراسیون کوهنوردی اقدام به پاکسازی پناهگاه ها و مسیر صعود جبهه جنوبی کردند. با وجود اجرای این برنامه افراد محلی هنوز از انباشت پسماند به عنوان یک بحران یاد می کنند.آیا برنامه منظمی برای تخلیه این حجم از پسماند در مسیر صعود وجود دارد؟
بله خوشبختانه در ابتدا، وسط و انتهای فصل صعود شرایطی ایجاد شده که بتوانیم با کمک انجمن های دوستدار محیط زیست دماوند اقدام به پاکسازی کوهستان از پسماند های به جا مانده کنیم.در اواسط خرداد ماه به دلیل اعلام وضعیت قرمز لاریجان، مبادی ورودی به شهرستان رینه نیز مسدود شد. با خلوت شدن این منطقه فرصتی به دست آمد تا این پاکسازی انجام شود. به زودی این برنامه تا پیش از سرد شدن و کاهش دمای فصلی در یک نوبت دیگر انجام خواهد شد.متاسفانه سرعت تخلیه این پسماندها از کوهستان به کندی و با کمک گرفتن از قاطرها صورت می‌گیرد و در یک نوبت به طور حتم موفق به تخلیه و پاکسازی کامل این منطقه نخواهیم شد. اما نقاطی که بیشترین حجم پسماند در آن دپو شده را شناسایی کرده‌ایم و اقدام به پاکسازی آن خواهیم کرد.